Motywacja pracowników to temat rzeka, który jest jednym z podstawowych zagadnień w zarządzaniu. W pracy spędzamy dużą część naszego dnia i zdecydowanie nie chcemy mieć poczucia, że w tym czasie moglibyśmy robić coś zdecydowanie lepszego. Człowiek zmotywowany dłużej pozostaje z firmą i bardzo rzadko rozgląda się za nowymi możliwościami, bo wszystko zapewnia mu obecny pracodawca. Zatem ci wpływa na wybory zawodowe pracowników?
Najprościej motywację możemy podzielić na dwie kategorie: materialną i niematerialną. Motywacja materialna (czyli wynagrodzenie oraz różne benefity) na pierwszy rzut oka może wydawać się głównym czynnikiem wpływającym na ludzkie decyzje. Jednak sama na dłuższą metę nie wystarczy. Założenie, że pracownik nie zmieni pracy, bo dobrze zarabia, nie zawsze jest słuszne. Dlaczego tak jest? Można zaproponować tutaj kilka powodów. Część osób w pewnym momencie dojdzie do takiego punktu w swoim życiu zawodowym, że nie będzie już zadowolona z wynagrodzenia i będzie chciała zarabiać więcej. Możliwe też, że nawet w przypadku zadowolenia z pensji praca jest męcząca, mało rozwijająca albo jest powodem problemów w życiu osobistym. Dlatego połączenie motywacji materialnej i niematerialnej wydaje się zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem wpływającym na wybory zawodowe pracowników.
Co wpływa na wybory zawodowe pracowników?
Przyjrzyjmy się kilku powodom poza wynagrodzeniem, dla których pracownicy, zamiast spędzać czas na stronach z ogłoszeniami o pracę, decydują się na pozostanie w firmie. Zatem co ma wpływ na wybory zawodowe pracowników?
1. Etyka i moralność
Zacznijmy od absolutnych podstaw, które wydają się oczywiste, ale niestety nie dla wszystkich. Przestrzeganie zasad BHP i ludzkie podejście do swoich pracowników to tak naprawdę minimum, które powinien spełnić każdy pracodawca. Bez tego nie możemy nawet mówić o jakimkolwiek zaufaniu i utrzymaniu pracowników na dłuższy czas.
Może trudno to sobie wyobrazić w dobie internetu oraz szybkiego i powszechnego dostępu do informacji, ale wciąż zdarzają się firmy, które działają w mocno podejrzany i nieetyczny sposób. Złe traktowanie pracowników, przekłamywanie faktów oraz statystyk, zmuszanie do pracy w złych warunkach czy nawet narażanie na utratę zdrowia – to wciąż sytuacje z rozwiniętych krajów i XXI wieku. Każdy szanujący się człowiek w pewnym momencie będzie miał dość i pożegna się z taką pracą, nie oglądając się nawet za siebie.
2. Rozwój
Jest to niezaprzeczalnie jeden z najważniejszych powodów, dla których decydujemy się na zostanie z obecnym pracodawcą albo na szukanie nowego. W każdym aspekcie życia stagnacja nie jest dobra. Prowadzi bowiem do poczucia straconego czasu, a w konsekwencji do apatii, nudy i braku zaangażowania. Szczególnie niebezpieczna jest w życiu zawodowym i szkodzi zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Człowiek, który czuje, że jest wypalony, jego potencjał nie jest całkowicie wykorzystywany albo że w danej dziedzinie osiągnął już wszystko, nie będzie chciał dłużej zostawać z jedną firmą i poszuka nowych wyzwań. Dlatego niezwykle ważne jest inwestowanie w rozwój pracowników, doszkalanie ich i podnoszenie ich kwalifikacji.
Istotne jest też to mniej oczywiste motywowanie i zachęcanie pracowników do dalszego rozwoju. Na przykład poprzez przydzielanie im nowych obowiązków. Te pomagają im w nabyciu nowych umiejętności i jeszcze większym udoskonaleniu tych już istniejących. Idealnym rozwiązaniem w przypadku rozwoju jest indywidualnie podejście do każdego pracownika i wytyczenie każdemu osobnej ścieżki kariery.
3. Uznanie
Chyba każdy z nas może wyobrazić sobie, jak by się czuł, gdyby cała jego ciężka praca albo indywidualny sukces nie zostały nawet dostrzeżone przez pracodawcę lub skomentowane w oschły sposób. Cała motywacja mogłaby z nas ulecieć jak powietrze z dziurawego balonika. Zwłaszcza jeżeli jest to projekt, na który poświęciliśmy naprawdę dużo czasu i energii.
Ludzie nie chcą być po prostu kolejnym trybikiem w wielkiej machinie zwanej rynkiem pracy. Lubią wierzyć, że ich praca ma jakiś sens, a ich trud włożony w wykonanie zadania zostanie dostrzeżony i doceniony.
Dobre słowa zawsze pozytywnie wpływają na ludzką psychikę. Nie trzeba od razu pisać pieśni pochwalnych na cześć pracownika czy ogłaszać słów uznania na forum publicznym. Chociaż takie podejście też jest oczywiście możliwe. Zwykłe „dobra robota”, „tak trzymaj” czy drobny upominek wystarczy, aby człowiek poczuł się dowartościowany. To z kolei przekłada się na jego dalszą pracę. Pracownicy, którzy otrzymują uznanie od przełożonych, są bardziej lojalni, bo nie chcą nikogo zawieść i stracić wypracowanego zaufania.
Taki mechanizm funkcjonuje w nas już, odkąd byliśmy dziećmi. Lubiliśmy być chwaleni za ładny rysunek czy ulepionego z plasteliny ludzika. Ta potrzeba wciąż istnieje, z wiekiem zmieniliśmy jedynie powód uznania na bardziej poważny.
4. Elastyczność
Coraz popularniejsze jest wyrażenie „work-life balance”. Często wymienia się jako jeden z ważniejszych czynników decyzyjnych w przypadku wyborów związanych z pracą. Jeżeli pracownik uważa, że ma za dużo obowiązków zawodowych i odbija się to negatywnie na jego życiu osobistym, nie będzie zadowolony i prawdopodobnie poszuka innej pracy, która zapewni mu równowagę pomiędzy tymi dwoma aspektami. Tutaj nawet wysokie wynagrodzenie niekoniecznie zatrzyma pracownika na miejscu. Jak już wspominaliśmy, wynagrodzenie samo w sobie nie odgrywa aż tak znaczącej roli w zadowoleniu z pracy.
Odpowiedzią firm na ten problem jest elastyczność, czy to w przypadku godzin pracy, czy też miejsca jej wykonywania. Technologia jest tak dobrze rozwinięta, że członkowie zespołu mogą komunikować się ze sobą bez żadnych problemów. Mogą wykonywać swoje zadania z różnych zakątków świata, często robiąc je nawet lepiej, niż będąc w biurze.
Kiedyś praca zdalna była ogromnym benefitem, ale w obecnych czasach staje się coraz częstym standardem oferowanym przez wielu pracodawców. Taka praca ogranicza np. czas i koszty dojazdu do pracy czy problem ze znalezieniem miejsca parkingowego. Jest to dodatkowy czas, który pracownik może przeznaczyć na hobby czy spędzanie czasu z rodziną.
Dodatkowo firmy coraz częściej dają swoim pracownikom możliwość rozwoju osobistych zainteresowań w godzinach pracy. To z kolei przekłada się na poziom zadowolenia, motywację oraz efektywność.
5. Atmosfera
Dlaczego atmosfera jest ważna? W dobrym towarzystwie po prostu pracuje się dobrze. Chyba nikt nie lubi osób, które dążą do celu, nie zważając na uczucia i sytuację innych. Jeżeli w zespole jest ktoś, kto wnosi negatywne emocje, jest nieszczery albo przypisuje sobie osiągnięcia innych, nie wpłynie to dobrze na pozostałych i może mieć poważne konsekwencje. Jeszcze gorzej, gdy szef widzi takie zachowanie, ale w żaden sposób na nie nie reaguje. Wtedy poczucie niesprawiedliwości może osiągnąć tak wysoki stopień, że pracownicy zdecydują się poszukać nowych, lepszych warunków. Mówi się, że w takiej sytuacji pracownik nie zmienia pracy, ale szefa. Ważne jest zbudowanie więzi pomiędzy pracownikami, tak aby czuli się zgranym zespołem, który może osiągnąć założone cele, jeżeli ludzie będą ze sobą współpracować. Jeżeli każdy skupia się wyłącznie na sobie i tylko czeka, żeby wbić innym przysłowiowy nóż w plecy, nie wróży to dobrze na przyszłość.
W wielu firmach o pozytywną atmosferę dba Chief Happiness Officer, czyli Dyrektor ds. Szczęścia. Jego zadaniem podejmowanie wszelkich inicjatyw, mających na celu podniesienie zadowolenia pracowników. Mogą to być różnego rodzaju wspólne wyjścia, wyjazdy lub spotkania integracyjne.
6. Szef
Czasami do tego, aby pracownik odszedł, nie trzeba wiele, wystarczy tak naprawdę jedna osoba: przełożony i jego styl zarządzania. Słynne już w internecie grafiki kontrastujące szefa i lidera nie kłamią. Nie lubimy, gdy ktoś uważa, że wie wszystko najlepiej, nie słucha naszych sugestii, a winą za swoje porażki obarcza innych.
Chcemy pracować z osobami, które zainspirują nas do pracy i osiągania celów, a nie tylko będą rozdzielać zadania bez słowa wytłumaczenia i krytykować za każdy popełniony błąd. Równie ważne jest dla nas dokładne wytłumaczenie, czego się od nas oczekuje, tak abyśmy mogli dobrze wykonać swoją pracę. Innymi słowy: w pracy chcemy mieć liderów, a nie szefów.
7. Kultura firmy
Każda organizacja ma swoją własną kulturę, którą trudno jest zdefiniować i trudno odtworzyć gdzie indziej. Na kulturę firmy składa się wiele rzeczy. Kilka podstawowych to: wartości, misja i wizja. Jednak ważne są też takie drobnostki jak grupowe wyjścia na lunch we wtorki, tzw. casual fridays, czy zabawa w Mikołajki. To wszystko tworzy pewną więź pomiędzy pracownikami a firmą, w której pracują.
Najważniejszy jest tutaj aspekt wartości. Jeżeli wartości organizacji i pracownika są różne, nigdy nie stanie się on tak naprawdę częścią firmy. Nie będzie bowiem odpowiednio zmotywowany. W pewnym momencie zorientuje się, że tak naprawdę praca nic dla niego nie znaczy. Następnie zacznie rozglądać się za czymś, co będzie mu bardziej pasowało.
8. Wygoda
Jest jeszcze jeden, bardzo prozaiczny powód, dla którego ludzie nie zmieniają pracy. Zdarza się, że pracownik pozostaje lata w jednej firmie, bo po prostu tak jest mu wygodnie. Praca nie jest może za dobra, szef zawsze mógłby być lepszy a pensja wyższa. Za to biuro jest blisko domu, benefity nie najgorsze, współpracownicy nawet mili i nie trzeba zostawać po godzinach. Poszukiwanie pracy wymaga włożenia w to czasu i wysiłku. Jednak dla niektórych wiąże się z wyjściem poza strefę komfortu, na co nie są gotowi.
Wymieniliśmy tylko kilka powodów, które wpływają na wybory zawodowe pracowników. Jednak, zamiast zastawiać się i snuć domysły, co skłania ludzi do związania się z pracodawcą na lata, warto zapytać ich o to bezpośrednio. W końcu to oni są zadowoleni do tego stopnia, że nie zdecydowali się na szukanie nowego stanowiska. Dzięki temu poznamy, jakie są mocne strony naszej firmy i co możemy później podkreślić np. w kampanii rekrutacyjnej.
